Andrzej Wajda początkowo chciał obsadzić w roli Maćka Chełmickiego Tadeusza Janczara, ale ostatecznie uległ namowom swojego drugiego reżysera Janusza Morgensterna i tego nie zrobił.
Do roli Maćka Chełmickiego brany był pod uwagę Stanisław Mikulski.
Zdjęcia do filmu kręcono w Trzebnicy i Wrocławiu (Polska).
Podłożu historycznemu "Popiołu i diamentu" (zarówno powieści jak i filmu) poświęcona książka "Diament odnaleziony w popiele" Krzysztofa Kąkolewskiego.
Scenę płonących kieliszków wymyślił Janusz Morgenstern, drugi reżyser filmu.
Okres zdjęciowy trwał od 6 marca do 7 czerwca 1958 roku.